روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران

روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران

روز ۲۵ نوامبر برابر با ۵ آذرماه، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران است. این روز به‌عنوان فرصتی برای افزایش آگاهی در مورد خشونت‌های گسترده‌ علیه زنان و عزم جهانی برای محو خشونت علیه زنان و دختران انتخاب‌شده است. این روز همچنین آغازگر ۱۶ روز فعالیت برای مبارزه با این مسائل که به ۱۰ دسامبر، روز جهانی حقوق بشر، ختم می‌شود.

روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران

به‌موجب ماده یک اعلامیه حذف خشونت علیه زنان، عبارت «خشونت علیه زنان» یعنی هـر اقـدام خشـن متکـی بر جنسیت که منجـر بـه آسـیب یـا رنـج جسمی، جنسی یا روانی نسبت به زنان، ازجمله تهدید انجام چنین اعمالی، محرومیت اجباری یا خودسرانه از آزادی، چه در زندگی عمومی یا خصوصی است.

خشونت علیه زنان شامل انواع مختلفی همچون خشونت خانگی، خشونت جنسی، زن کشی، قاچاق انسان، ختنه زنانه، کودک همسری، و خشونت‌های دیجیتال و همچنین دیگر دسته‌هایی چون خشونت فیزیکی، روانی، اقتصادی، دولتی و اجتماعی نیز تقسیم‌بندی کرد.

خشونت علیه زنان یک موضوع پیچیده و چندلایه است که تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی، فرهنگی ،سیاسی ،اقتصادی و قانونی قرار دارد، از عوامل مؤثر در خشونت علیه زنان نگرش‌های سنتی و باورهای فرهنگی که زنان را در موقعیت‌های کمتر و غیرمساوی قرار داده و تصورات غلط درباره نقش‌ها و مسئولیت‌های جنسیتی که منجر به خشونت و تبعیض می‌شود.

از دیگر عوامل خشونت علیه زنان، فقر و بیکار و شرایط دشوار اقتصادی که تنش‌ها و استرس‌ها را افزایش و خشونت را تحریک می‌کند، از سوی دیگر وابستگی مالی زنان به شرکای خود ممکن است آن‌ها را در برابر خشونت آسیب‌پذیرتر کند.

عدم آموزش و آگاهی در مورد حقوق زنان و راه‌های مقابله با خشونت و آموزش نادرست درباره رفتارهای خشونت‌آمیز و تبعیض طبق جنسیت در سیستم‌های آموزشی و عوامل خانوادگی و تجربه خشونت در دوران کودکی در خانواده‌های خشونت زا علیه زنان و نقش‌های خانوادگی سنتی که زنان را به تبعیت از قوانین و نقش‌های اجتماعی محدود می‌کند منجر به خشونت علیه زنان خواهد شد.

از دیگر عواملی که خشونت علیه زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و برهم‌کنش دارند، عوامل سیاسی و قانونی است که در فقدان قوانین مؤثر مبارزه با خشونت علیه زنان و جرم انگاری این رفتارها و نبود حمایت قانونی مناسب از زنان و قربانیان وعدم وجود اراده سیاسی در مبارزه با خشونت باعث تشدید این موضوع می‌شود و پیامدهای روانی عمیقی روی زنان داشته و آن‌ها را در برابر خشونت مستعدتر می کند.

خشونت علیه زنان تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر جامعه دارد و ساختارهای خانوادگی و اجتماعی را تضعیف نموده و ناهنجاری‌های اجتماعی مانند طلاق، جدایی، و تنش‌های بین فردی را افزایش می‌دهد و سلامت عمومی را تهدید و منجر به بروز مشکلات روانی و جسمی جدی و هزینه‌های درمانی بالا برای سیستم بهداشت و درمان خواهد شد.

روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران

خشونت علیه زنان به‌عنوان مانعی برای توسعه پایدار است و باعث عدم دستیابی کامل زنان به حقوق و فرصت‌ها می‌شود و بر روی مشارکت آن‌ها در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تأثیر منفی دارد و جامعه به‌تدریج به پذیرش خشونت و نابرابری علیه زنان عادت و فرهنگ خشونت و تبعیض را تقویت و نسل‌های آینده را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد و خشونت و جرم و جنایت علیه زنان را افزایش می‌دهد.

جریان سوم شهروندی بر این باور است که مقابله با خشونت علیه زنان نه‌تنها یک ضرورت انسانی است، بلکه می‌تواند به بهبود کلی وضعیت اجتماعی و اقتصادی جامعه کمک کند امری که نیازمند تعامل و همکاری در سطوح فردی، اجتماعی و دولتی است که با افزایش آگاهی در مورد انواع و عوامل خشونت علیه زنان و مهارت مقابله با آن از طریق کتب درسی و آموزشی و برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها، حمایت از قربانیان با ایجاد شبکه‌های حمایتی و ارائه خدمات مشاوره قانونی و روانی به قربانیان و مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالان اجتماعی و پشتیبانی از جنبش‌های فعال در حوزه حقوق زنان، تغییر قوانین و نگرش‌های فرهنگی با تحلیل و نقد تصورات غلط توجیه‌کننده خشونت علیه زنان و تصویب قانونی برای منع خشونت علیه زنان و اتخاذ سیاست حمایتی و توانمندسازی زنان در کلیه حوزه‌ها و ترویج ارزش‌های انسان‌گرای و شهروندی و احترام و برابری امکان‌پذیر خواهد بود.

مسعد سلیتی

وکیل دادگستری و کنشگر حقوق بشر و شهروندی