جریان سوم شهروندی چیست؟
گفتمان فکری جریان سوم شهروندی ،مکتب انسان گرای ،شهروندی و آزادی
جریان سوم شهروندی ، جریان فکری_فرهنگی انسان گرای شهروندی که براساس مکتب انسان گرای و شهروندی و آزادی با محوریت انسان و شهروند و برمبنای آموزه‌های حقوق بشر و شهروندی، آزادیهای اساسی و معیارهای انتخابات شفاف _ آزاد و عادلانه به‌عنوان سومین جریان فکری به‌موازات جریان فکری «اسلامگرا» که با محور دین و مذهب و تاریخ ۱۴۰۰ ساله و جریان فکری «ناسیونالیسم» با محور نژاد و زبان و تاریخ باستان و جریان فکری کمونیستی با محوریت ماتریالیسم تاریخی، طبقه کارگر، مبارزه طبقاتی و مالکیت اشتراکی برای دولت حقوقی ( دولت حقوق بشر و شهروندی و آزادی ها ) پس از اعتراضات دی ماه 1396 بنیانگذاری گردید.
جریان سوم شهروندی از نظر گفتمان فکری دارای استقلال گفتمانی است و به موازات جریان فکری اسلامگرا که با محور دین ،مذهب ،تاریخ اسلام و سنت حکمرانی اسلامی و جریان فکری ناسیونالیسم با محور نژاد ،زبان ،تاریخ باستان و حکمرانی شاهنشاهی برای تغییر اندیشه ها و پرورش انسان جدید و هژمونیک نمودن گفتمان انسان گرای شهروندی و حکمرانی دولت انسان فعالیت می کند.
جریان سوم شهروندی ، سومین جریان فکری و کنشگری در ایران است جریانی که هم از نظر گفتمان فکری و هم از نظر روش کنشگری مستقل از سایر جریان های فکری ،فرهنگی ،سیاسی و روش های کنشگری در ایران است و دارای ویژگی های که آن را از دیگر جریان های فکری و روش های کنشگری متمایز می نماید.
جریان سوم شهروندی ،بر خلاف گفتمان ناسیونالیستی که باور به حقوق بشر ایرانی خودساخته یا گفتمان اسلامگرای معتقد به حقوق بشر اسلامی ،معتقد و متعهد به رعایت ،احترام و اجرای آموزه های حقوق بشر در کلیه اسناد بین المللی حقوق بشر دارد.
مسعد سلیتی نظریه پرداز و بانی جریان سوم شهروندی ،فعال حقوق بشر و شهروندی،صلح طلب ،شهروندباور، انسان گرا ،مدافع حقوق زنان و کودکان و محیط زیست است وی این جریان فکری، فرهنگی، مدنی را منطبق باروح زمانه و جهت‌گیری اجتماعی و فرهنگی این دوره ایران و همسو با اوضاع عمومی فرهنگی، فکری، اخلاقی، معنوی و سیاسی ایران که برمبنای مکتب انسان گرای شهروندی و آزادی و با محوریت انسان و شهروند و براساس آموزه‌های حقوق بشر و شهروندی و آزادیهای اساسی بنیان گذاری نمود.
لوگوی جریان انسان گرای شهروندی
جریان سوم شهروندی ،جریان انسان گرای شهروندی برخلاف گفتمان های ناسیونالیستی ،اسلامگرا و کمونیستی که قائل به تفکیک و تقسیم حقوق بشری منطبق با ویژگی های فکری خود هستند و برخی از حقوق بشر را در این حقوق و برخی دیگر را خارج حقوق بشر می دانند ،حقوق بشر را برابر اسناد بین المللی حقوق بشر جهانشمول ،وابسته به یکدیگر ،تقسیم ناپذیر و غیر قابل می داند.
جریان سوم شهروندی ،جریانی است که تاکنون در ساختار حاکمیت حضور نداشته و از شخصیت ها و گروه های مدنی خارج از حاکمیت بوجود آمده و نقشی در تصمیم گیری سیاسی –اقتصادی و قانونگذاری کشور نداشته اند حال آنکه جریان های ناسیونالیست و اسلامگرا در درون حاکمیت حضور داشته و از احزاب و گروه ها وشخصیت های صاحب منصب ،بانفوذ و شریک در قدرت تشکیل شده اند و طی ده ها قدرت و حاکمیت را در ایران در اختیار داشتند.
لیبرالیسم و سکولاریسم از بستر مکتب انسان گرای و شهروندی ظهور کردند بنابراین باور به اندیشه لیبرال یا سکولار مستلزم پذیرش انسان گرای شهروندی است.
روش کنشگری ،مدنی تغییر یا تغییر
جریان سوم شهروندی از نظر روش کنشگری ،دارای روش کنشگری مدنی تغییر است که برای تغییر مسالمت آمیز در قانون اساسی و قوانین عادی بر مبنای تناسب با اسناد بین الملل حقوق بشر و حکمرانی خوب و تحقق دولت حقوق بشر و شهروندی و آزادی های اساسی در کنار روش های کنشگری محافظه کار اصولگرا که بر حفظ وضعیت موجود و ثبات و نظم کنونی اعم از قوانین ،شیوه مدیریت و حکمرانی ،روش کنشگری اصلاح طلبی که مبتنی بر اصلاح روش محافظه کاران در مدیریت و سیاست داخلی و خارجی ، روش کنشگری دگرگون ساز برانداز که بر براندازی و سرنگونی و دگرگونی کامل و ساختاری نظام سیاسی –فرهنگی-نظامی-اقتصادی کنونی و برقراری نظم و ساختاری جدید فعالیت می کند.
کنشگری مدنی تغییر جریان سوم شهروندی ،روش کنشگری مدنی مسالمت آمیز ،خشونت پرهیز ، آگاهانه ،ارادی ،معنادار و هدفمندی است که برای تغییر وضعیت موجود با ده ها شیوه عملی برای دستیابی به اهداف مورد پذیرش این جریان است .
کنشگری مدنی تغییر ،روشی است که به وسیله آن کنشگران مدنی تغییرخواه که انفعال و تسلیم را نپذیرفته و کنشگری را ضروری می دانند ، می توانند کنشگری مدنی متنوع و کاربردی خود را با انتخاب یکی از ده ها روش آن بنا به شرایط و اوضاع واحوال موجود انجام دهند.
اهداف جریان سوم شهروندی
جریان سوم شهروندی،با هدف تغییر نظام فکری و اندیشه‌ها، نگرش‌ها و روش‌ها شهروندان از سنتی به توسعه‌یافته شهروندی و هژمونیک کردن گفتمان انسان گرای شهروندی ،پرورش انسان جدید و تحقق دولت حقوقی ( دولت حقوق و آزادی ها ) یا همان دولت انسان فعالیت می کند ، این جریان دارای اصولی که قواعد و هنجارها و ارزش های هستند که جریان شهروندی بر آنها استوار می باشد.
جریان سوم شهروندی که با توجه به مسئولیت‌پذیری تک‌تک شهروندان در قبال سرنوشت خود و دیگر شهروندان و منافع و ثروتهای عمومی و حال و آینده کشور و محیط پیرامونی بنیانگذاری شده دارای اهداف ده گانه توسعه شهروند (انسان) و پرورش انسان جدید ،تقویت روحیه مسئولیت پذیری ومشارکت شهروندان، افزایش نظارت عمومی شهروندان، ارتقاء تاثیرگذاری برتصمیمات مقامات، افزایش روحیه مطالبه گری شهروندان و پاسخگویی مدیران، حاکمیت قانون و احترام به حقوق بشر و شهروندی ،محیط زیست گرایی ،مشارکت در ساختار قدرت،دستیابی به دولت رفاه و تحقق دولت حقوقی می باشد.
پرورش انسان جدید
جریان سوم شهروندی پرورش انسان جدید توسعه یافته را اولین هدف خود می داند.انسان جدید ، شهروندی است انسان گرا ،شهروندباور ،برابری خواه ،دموکراسی طلب ،مدرن و پیشرو که اندیشه ها ، نگرش ها و روش های وی منطبق باروح زمانه و آموزه های حقوق بشر و شهروندی و آزادی های بنیادین است.انسان جدید ، انسان توسعه یافته ای که به حقوق و تکالیف شهروندی آگاه است و اجازه تعدی به حقوق و آزادی های خود یا سلب آنها را نمی دهد ، انسان جدید بطور مسالمت آمیز با روش کنشگری مدنی تغییر در پی دستیابی به این حقوق و آزادی ها است.انسان جدید که باور به همه حقوق انسانی و شهروندی دارد با نگرشی انسان گرانه و شهروندباورانه دیدگاه های خود را در همه حوزه ها بیان می کند.انسان جدید همه شهروندان ایرانی را صرف نظر از جنسیت ،نژاد ،دین ، مذهب ، زبان ،قومیت و عقیده ای سیاسی دارای حقوق بشر و شهروندی برابر و یکسان می داند و تفاوت در این ویژگی ها را عامل تفاوت در حقوق نمی داند.
اصول جریان سوم شهروندی
جریان سوم شهروندی دارای اصولی است که قواعد و هنجارها و ارزشهای آن هستند، اصولی که بر پایه آنها استوار است و رشد وتوسعه جریان نیزبه استواری این اصول وابسته است به باور این جریان این اصول مبنای وضع حقوق وآزادی‌های شهروندان، قوانین، اعلامیه، رفتارها ورابطه نهادها ومقامات و مسئولین با شهروندان می‌باشد.اصل نظارت همگانی، اصل حاکمیت قانون و رعایت حقوق شهروندان، اصل برابری وعدم تبعیض درتوزیع فرصت، قدرت، ثروت، خدمات و تطبیق قانون، اصل شایسته سالاری، اصل تعهد به رعایت منافع شهروندان، اصل ارتباط وگفت‌وگو، اصل ملی بودن حقوق شهروندی، اصل آزادی دسترسی به اطلاعات و شفافیت، اصل پذیرش تنوع، اصل مطالبه گری، اصل پاسخ گویی، اصل قابل تقسیم نبودن و وابستگی حقوق بشر وشهروندی، اصل بردباری و تحمل پذیری، اصل عینیت حقوق بشر و شهروندی، اصل تقسیم کار و نمایندگی مقامات، اصل تناسب، اصل برائت و اصل مسئولیت پذیری شهروندان ایرانی اصول هجده گانه حاکم بر جریان سوم شهروندی می باشند.
ماهیت و پایگاه اجتماعی جریان سوم شهروندی ،ائتلاف مدنی روشنفکر ،جامعه مدنی و گروه های حاشیه ای
جریان سوم شهروندی در ایران دارای ماهیتی مدنی است که از سازواری ( ائتلاف ) مدنی جامعه مدنی و گروه های حاشیه ای متشکل از سازمان های مردم نهاد،گروه های خودیاری، شورایاری ها، فعالان حقوق بشر و شهروندی ،زنان،مدنی ،فرهنگی، اجتماعی، محیط زیستی ، کارگران، معلمان، کارگران، هنرمندان، نویسندگان ، دانشجویان، جوانان،اقوام، اقلیت‌های مذهبی و دینی بوجود آمده است در حالی جریان های مذکور ماهیت آنها سیاسی و از احزاب و گروه ها و فعالان سیاسی تشکیل شده اند.
حقوق بشر
جریان سوم شهروندی براساس آموزه های حقوق بشر و شهروندی و آزادی های اساسی بنیان گذاری شده و برای تحقق دولت حقوقی ،دولت حقوق بشر و شهروندی فعالیت می کند که از عمق فکری بسیار گسترده و عظیمی برخوردار است و تمام حقوق را به پشتیبانی خود به همراه دارد حقوق فطری و موضوعه منصوص در قانون اساسی ،قوانین عادی و اعلامیه های جهانی و دکترین حقوقی اندیشه جریان سوم شهروندی را پشتیبانی می کند.
جریان سوم شهروندی ،بر خلاف گفتمان ناسیونالیستی که باور به حقوق بشر ایرانی خودساخته یا گفتمان اسلامگرای معتقد به حقوق بشر اسلامی ،معتقد و متعهد به رعایت ،احترام و اجرای آموزه های حقوق بشر در کلیه اسناد بین المللی حقوق بشر دارد.
جریان انسان گرای شهروندی برخلاف گفتمان های ناسیونالیستی ،اسلامگرا و کمونیستی که قائل به تفکیک و تقسیم حقوق بشری منطبق با ویژگی های فکری خود هستند و برخی از حقوق بشر را در این حقوق و برخی دیگر را خارج حقوق بشر می دانند ،حقوق بشر را برابر اسناد بین المللی حقوق بشر جهانشمول ،وابسته به یکدیگر ،تقسیم ناپذیر و غیر قابل می داند.
جریان سوم شهروندی حقوق بشر پایه ای ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار می داند و حقوق مدنی ، فرهنگی ، اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی و حق توسعه بخش های آن ،را به یکدیگر وابسته و با هم پیش می روند و حقوق وآزادی های انسانی تنها به میزان آزادی انتخاب ،عقیده، بیان ،اعتراض و… محدود نشده بلکه انسان بدون غذا ، تحصیلات و مسکن مناسب آزاد نمی باشد و از حقوق انسانی برخودار نیست ،بنابراین تضمین های اساسی اجتماعی و منابع اقتصادی و دسترسی به ثروت ،فرصت و خدمات بخش اهم از حقوق بشر است.
جریان سوم شهروندی بر این باور است که به موجب اصل جهانی بودن حقوق بشر، حقوق همه انسان ها در تمام نقاط جهان یکسان است و باید بطور برابر برای همه انسان ها در سراسر جهان تفسیر و اجرا گردد و در هیچ نقطه ای حقوق بشر قابل تغییر، تبدیل ، کاهش یا افزایش نمی باشد .
جریان سوم شهروندی بر این باور است که تفاوت های جنسیتی ، نژادی ، زبانی، دینی و فرهنگی باعث به وجود آوردن انواع مختلف حقوق بشر در جهان نمی شود و تنوع و تفاوت فرهنگی انسان ها باعث تنوع و تفاوت حقوق بشر در جهان نمی باشد بلکه حقوق بشر برای همه انسان ها صرف نظر از همه اين تفاوت ها در همه جا ثابت و يکسان است.
گام به گام جریان سوم شهروندی برای تحقق دولت حقوقی
جریان سوم شهروندی برای دولت حقوقی ( دولت حقوق بشر و شهروندی و آزادی ها ) بنیانگذاری شده است ،این جریان دستیابی به دولت حقوقی بعنوان هدف غایی خود را در اعمال پروسه متکامل گام به گام روشنگری ، توانمند سازی شهروندان ، سازواری ( ائتلاف) مدنی ، فرمان مدنی ، بازنگری همه جانبه قانون اساسی ، انتخابات شفاف،آزاد و عادلانه ، انتخاب و انتصاب مدیران توسعه یافته می داند.
هویت ملی در جریان سوم شهروندی ،هویت شهروندی و انسانی
جریان سوم شهروندی ،هویت ملی را هویت شهروندی می داند و برخلاف باور ناسیونالیست ها هویت ملی را هویتی مبتنی بر نژادی و زبانی و باستان گرایانه یا باور اسلامگرایان هویت اسلامی نمی داند. و در حوزه فرهنگ باور به تنوع فرهنگی و زبانی دارد و همه گروه های فرهنگی و زبانی و مذهبی را دارای حقوق برابر می داند و بر خلاف گفتمان ناسیونالیستی ،اسلامگرا و کمونیسیم در پی یکسان سازی فرهنگی نمی باشد. جریان شهروندی ،جریانی عقلانی و بر مبنای داده های علمی عمل می کند و برخلاف گفتمان های ناسیونالیستی ،اسلامگرا یا کمونیسم از تاریخ سازی جعلی و ایدئولوژی نمودن فرهنگ ،سیاست ،آموزش ، مدیریت و قانونگذاری جلوگیری می کند .
برابری خواه
جریان سوم شهروندی ،برابری خواه است و همه شهروندان صرف نظر از جنسیت ،قومیت ،زبان دین ،مذهب و عقیده سیاسی دارای حقوقی یکسان و برابر می داند .
جریان سوم شهروندی به عنوان جریان فکری فرهنگی انسان گرایانه شهروندی برخلاف رویکردهای نژادی ، قومی ، دینی ،مذهبی ،ناسیونالیستی ،شونیستی و باستان گرایی همه شهروندان ایرانی از هر جنسیت ، نژاد ، دین ، مذهب ، قومیت ، زبان ، فرهنگ ، منطقه جغرافیایی ،عقیده سیاسی و هر گروه اجتماعی را دارای حقوق بشر و شهروندی یکسان و برابرمی دانند . این جریان با محوریت انسان و شهروند و باور به همه اصول و آموزه های حقوق بشر و شهروندی از جمله اصول برابری و عدم تبعیض بنیان گذاری گردید.
شکل حکومت ،جمهوری
جریان شهروندی ،جریان جمهوری خواهی که باور به دموکراسی در اداره کشور دارد و متعهد به گردش قدرت از طریق برگزاری انتخابات دوره‌ای شفاف، آزاد وعادلانه منطبق با اصول و ارزشهای حقوق بشر و شهروندی، معیارهای جهانی انتخابات آزاد و عادلانه است.
نوع اداره حکومت ،دموکراسی
جریان سوم شهروندی برخلاف ویژگی های حکمرانی غیردموکراتیک و استبدادی ، تبعیض آمیز و نابرابر ، بی اعتنا به حقوق بشر و آزادی ها شهروندان و جنگ و نزاع در روابط خارجی جریان های اسلامگرا ، ناسیونالیسم و کمونیسم باور به حکمرانی خوب دموکراسی خواه ،آزادی گرایانه ، برابری خواه، توسعه اقتصادی و رفاه ، متعهد به احترام و تضمین حقوق و آزادی های شهروندان ،پرورش انسان جدید و صلح طلب و داشتن روابط مسالمت آمیز با کشورها و تعامل با نظام بین الملل است.
عقلانیت علمی
جریان سوم شهروندی ،جریانی عقلانی و بر مبنای داده های علمی عمل می کند و برخلاف گفتمان های ناسیونالیستی ،اسلامگرا یا کمونیسم از تاریخ سازی جعلی و ایدئولوژی نمودن فرهنگ ،سیاست ،آموزش ، مدیریت و قانونگذاری جلوگیری می کند .
بازسازی ایران
بازسازی ایران یکی از مهم ترین اهداف جریان سوم شهروندی است و آن را فرایندی با هدف دولت سازی ،کارآمدی و تمدید آن که با بازنگری و تصویب قانون اساسی شایسته و ایجاد نهادهای جدید دولتی و عمومی توسعه گرا برای دستیابی به دولت توسعه خواه شهروندی جهت بازسازی وضعیت اقتصادی ،فرهنگی ،اجتماعی ،سیاسی ،قانونگذاری و مدیریتی ایران حاصل می گردد ،موفقیت این بازسازی همه جانبه وابسته به این دولت سازی ایران است.
حقوق زنان
شعار جریان سوم شهروندی = من نسل برابری هستم
جریان سوم شهروندی با ترویج من نسل برابری هستم ،زنان را مستحق بهره‌مندی از حقوق شهروندی برابر و یکسان با مردان در همه عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی، قانونگذاری و مدیریتی دانسته و بدون دستیابی به برابری جنسیتی نمی‌توانیم آینده‌ای پایدار یا برابر داشته باشیم.
جریان سوم شهروندی حقوق زنان شامل کلیه حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مدنی، سیاسی، قضایی و تأمین امنیت است. حق زندگی، مالکیت، تحصیل، رای و شرکت انتخابات و انتخاب شدن، اشتغال و تصدی مناصب دولتی و عمومی، آزادی، مصونیت شخصی, برابری در مقابل قانون، عدم تبعیض، سلامت جسمی و روانی، آزادی در ازدواج، شرایط عادلانه و مناسب کار، حمایت از زنان حامله و مادران شیرده، آزادی از شکنجه و اعمال ظالمانه دیگر و برخورد غیرانسانی جزئی از حقوق شهروندی زنان می داند.
حقوق زنان، حقوقی است که تمام دوران زندگی زنان را شامل می‌شود و ایجاد مبحث جداگانه‌ای در حقوق تحت عنوان حقوق زنان و جدا کردن آن از حقوق عام‌تری که تمام انسانها را از بدو تولد دارای حقوق می‌داند بدین‌جهت بوده است که زنان و دختران بنا به دلایل تاریخی و فرهنگی کمتر از مردان از حقوق عامه بشر و شهروندی بهره‌مند شدند و درواقع مردان حقوقی را که برای خود جایز دانستند برای زنان منظور ننمودند و آنها را از شمول این حقوق خارج کردند.
خشونت علیه زنان
جریان سوم شهروندی ،خشونت علیه زنان و دختران همچنان یکی از رایج ترین موارد نقض حقوق بشر در جهان است برای محو خشونت علیه زنان ، دولت ،شهروندان و نهادهای مدنی باید برای اجرای اقدامات و برنامه‌های مؤثر با یکدیگر همکاری کنند.فرهنگ خشونت علیه زنان که اقدام خشن متکی بر آسیب یا رنج جسمی ،جنسی و روانی و اعمال محدودیت‌ها نسبت به زنان را مجاز ، عادی و توجیه می‌کند و نقش اساسی در خشونت علیه زنان دارد را باید با تصویب قوانین و برنامه‌های فرهنگی و هنری تغییر داد.
برای محو و نفی هرگونه خشونت علیه زنان و حمایت و تضمین حقوق و آزادیهای اساسی زنان، جلوگیری از نقض این حقوق صرف جرم انگاری رفتارهای خشونت‌آمیز علیه زنان و تشدید مجازات علیه مرتکبان کفایت نمی‌کند، بلکه باید گفتمان غالب در کشور و تمام قوانین و مقررات، تصمیمات نهادهای دولتی و عمومی، فرهنگ عمومی کشور و ساختار رسمی و غیررسمی را به‌گونه‌ای تدوین و ترسیم کرد.
گردش قدرت ،انتخابات شفاف -آزاد و عادلانه
جریان سوم شهروندی ،جریان مدنی تغییر که خواهان تغییر نحوه برگزاری انتخابات به نحوی که منطبق با معیارهای جهانی انتخابات آزاد و عادلانه باشد. بیطرفی کامل حاکمیت، احترام به اصل برابری نامزدها ،اتخاذ تدابیر لازم در دستیابی به انتخابات شفاف، آزاد و عادلانه ، حق دستیابی شهروندان ایرانی به نامزدهای انتخاباتی که به ایدهها، باورها یا منافع آنها نزدیک تر باشند ، حذف نظارت استصوابی و رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی توسط شورای نگهبان، پذیرش نتایج انتخابات با هر رویکردی ، جلوگیری از جعل، تقلب در آرای عمومی را بارزترین معیارهای انتخابات دوره‌ای شفاف، آزاد و عادلانه می‌داند.
نحوه انتخاب مقامات و مسئولین
جریان سوم شهروندی ،جریان مدنی خواهان تغییردر نحوه انتخاب و انتصاب مقامات و مدیران کشور است بگونه ای که مقامات و مدیران دستگاه های دولتی و عمومی اعم از روسای قوای سه گانه ، وزرا ، نمایندگان مجالس و اعضای شورای اسلامی شهر و روستا از شهروندان توسعه یافته انتخاب و انتصاب شوند. این جریان تصدی مسئوليت ها و مدیریت نهادها و دستگاه های دولتی و عمومی توسط شهروندان توسعه یافته را عامل مهمی در تحقق دولت حقوقی و حقوق و آزادی های شهروندان ایرانی ،برنامه ریزی و ادای وظایف و پیشرفت و توسعه کشور می داند.
قوه قضائیه مستقل
جریان سوم شهروندی ،جریان تغییر که باور به قوه قضائیه ای مستقل ، قانون مدار و پاسخگو در کشور با مدیریت شورای عالی قضایی برای تضمین استقلال مقامات قضایی در رسیدگی عادلانه است که اعضای آن توسط قضات انتخاب می شوند.
سیاست خارجی ،رعایت حسن همجواری و تعامل با نظام بین الملل
جریان سوم شهروندی حوزه سیاست خارجی بر اساس نیازها،خواسته ها،مطالبات و اراده شهروندان ایرانی با نقش قدرت مدنی و جهت گیری رشد و توسعه اقتصادی که با اولویت یافتن توسعه ی اقتصادی ، تقدم توسعه ملی و رفاه شهروندان ایرانی بر سایر اهداف، پذیرش نظام بین المللی موجود و تعامل با آن، گسترش و تعمیق هرچه بیشتر روابط با همسایگان_ سایر کشورها و سازمان های بین المللی ، تحسین وجه بین المللی و ارائه تصویری مطلوب در نزد جهانیان ، پرهیز از تنش و تقابل با نظام بین المللی ، دوری از مناقشات متضاد با منافع کشور ، استفاده حداکثری از ظرفیت های بین المللی در راستای توسعه کشورو دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی و رفاه شهروندان ایرانی می باشد.
سیاست زیست محیط گرایی
جریان سوم شهروندی ،جریان مدنی تغییر است که باور به سیاست زیست محیط گرایی که بر اهمیت محیط زیست و حفاظت از تنوع زسیت محیطی ، دارا بودن جامعه ای سالم و محیط زیستی پاک و عاری از آلودگی تاکید دارد وحفاظت از محیط زیست ، جلوگیری از تخریب آن و آلودگی های آب ، هوا و خاک را از مهم ترین مسئولیت های دولت و شهروندان دانسته و سلامتی و بهداشت جسم و روان شهروندان ایرانی ، توسعه پایدار، رشد اقتصادی و کاهش بلایای طبیعی را در حفاظت محیط زیست است.
ملت سازی نوین ایران
جریان سوم شهروندی بر این باور است که با اعتراضات دی ماه 96 بذر ملت سازی نوین در ایران کاشته شد و این ملت سازی نوین با اعتراضات پسا مهسا جوانه زد ، ملت سازی نوینی که نه بر مبنای ناسیونالیسم و باستان و نه براساس شیعه گری و امت اسلام بلکه با تمرکز بر حل بحران ها و چالش های داخلی و خارجی بر محور انسان گرای شهروندی ، اعلامیه ها و میثاق های بین المللی حقوق بشر ،حقوق و آزادی ها ، دموکراسی ،مشارکت همه شهروندان ایرانی در اداره کشور ،مدرنیته ،قانون مداری ،برابری همه شهروندان ایرانی صرف نظر از جنسیت ،نژاد ، زبان ، قومیت ، دین ، مذهب ، طبقه یا عقیده سیاسی ،شناسایی چند فرهنگی و چند زبانی در ایران ،پذیرش و معرفی هویت شهروندی به عنوان هویت ملی برای دستیابی به همبستگی واقعی و هویت ملی موفق ،تعامل با نظام بین المللی و رعایت حسن همجواری ،عدم تمرکز و حفظ یکپارچگی سرزمینی است.
سیستم دولتی ،غیر متمرکز و حفظ یکپارچگی سرزمینی
جریان سوم شهروندی باور به نظام فدرالی در ایران دارد نظامی که منجر به توزیع عادلانه قدرت ،ثروت، خدمات و امکانات بین مناطق مختلف ، توسعه و رشد همه جانبه کشور، رفاه شهروندان ایرانی ،افزایش مشارکت آنها در اداره کشور، جلوگیری از استبداد و تمرکز قدرت و ثروت خواهد شد که به نوبه خود منجر به دمو کراسی و ممانعت از دیکتاتوری می گردد ، اما جریان های مذکور نظر به ماهیت اقتدار گرایانه خود بر نظام متمرکز و تک ساخت که قدرت سیاسی یگانه و تقسیم‌نشده‌ای در پهنه جغرافیایی ایران حاکم است و تمام تصمیمات و دستورات بر همه بخش ها و در تمام حوزه ها ازپایتخت هدایت شود تاکید دارند که این امر منجر به تبعیض و نابرابری در تقسیم قدرت ، ثروت، خدمات و امکانات گردید .
حوزه فرهنگ
جریان سوم شهروندی،در حوزه فرهنگ باور به تنوع فرهنگی و زبانی دارد و همه گروه های فرهنگی و زبانی و مذهبی را دارای حقوق برابر می داند و بر خلاف گفتمان ناسیونالیستی ،اسلامگرا و کمونیسیم در پی یکسان سازی فرهنگی نمی باشد.
جریان سوم شهروندی حقوق فرهنگی را که بخشی از حقوق شهروندی است چنان وسیع می داند که با تمام جنبه های زندگی شهروند در ارتباط است و شیوه زندگی، مذهب ،عقیده، عرف ، ارتباطات و اطلاعات،تولید تکنولوژی ،هنر،ادبیات،موسیقی ،نقاشی ،زبان، هویت، آموزش و پرورش،سنت های فرهنگی،پوشش وشیوه های لباس و آرایش،عادات ورسوم ،بناهای تاریخی،صنایع دستی و سایر ساخته های بشری،توسعه فرهنگی،انتشارکتب متعدد،ساخت موزه،آثارادبی،هنری وفرهنگی شفاهی و کتبی ،حق بقای فیزیکی و فرهنگی، حق تشکیل اجتماعات و شناسایی با یک اجتماع فرهنگی، حق بر هویت فرهنگی، حق برخورداری از میراث مادی و معنوی، آزادی مذهبی و عمل به آن، آزادی عقیده و بیان و اطلاعات، آزادی انتخاب نوع آموزش و تعلیم آن، حق مشارکت در توانا سازی رویه های فرهنگی را شامل می شود.
جریان سوم شهروندی ازدیگرحقوق فرهنگی شهروندان حق برخورداری از محیط زیست فرهنگی و فیزیکی، حق بر توسعه بومی، حق مشارکت در زندگی فرهنگی و خلاقیت ارتباطات غیرکلامی،آیین هاومراسم، ورزش هاو بازی ها،ساخت بناهاباتوجه فرهنگ بومی،رسم های ازدواج،غذا ،زندگی خانوادگی ،سرگرمی های اوقات فراغت ،فرهنگ اقلیت های قومی و زبانی گرفته تا داشتن حق تعلیم و تربیت،تربیت بدنی رایگان،اموزش همگانی،حق استفاده از زبان های قومی درمطبوعات وتدریس ادبیات انها در مدارس در کنار زبان رسمی،تالیف کتب با زبان قومی و مذهبی و چاپ و انتشار آنها،حفاظت از فرهنگ و زبان اقلیت ها،حق دست یابی به فرهنگ و زبان اکثریت،حق داشتن سنت ها وشیوه های زندگی متفاوت ، حق داشتن ارتباطات فرهنگی ، احترام به تفاوت های قومی ، مذهبی و فرهنگی ،القای برابری و عدم تبعیض نژادی در کتب درسی و برابری در اموزش ،شرکت در حیات فرهنگی ،هدایت فعالیت های فرهنگی و دسترسی به میراث فرهنگی،هنری و تاریخی می داند.
دولت رفاه
جریان سوم شهروندی در مدیریت اقتصادی تحقق دولت رفاه را بارزترین اهداف خود قرار داده دولتی که با برنامه و سیاستهای منظم و هوشمندانه حداقل های زندگی و رفاه اقتصادی و معیشتی، ایجاد اشتغال ، امکانات بهداشتی و درمانی، بیکاری و بازنشستگی، تأمین مسکن و خدمات آموزشی ،تفریحات سالم و شاد از حین تولد تا مرگ برای همه شهروندان ایرانی دولت تامین و به همه شهروندانی که به هر دلیل نتوانند هزینه‌های خود را تأمین کنند یاری‌رسانی می‌کند ، حال آنکه تحقق چنین دولتی علی رغم چهار دهه مورد توجه و اهتمام جریان های مذکور قرار نگرفته است.
شعار جریان سوم شهروندی
ما همه انسانیم ماهمه برابریم ( برغم تمام تفاوت ها )، ما همه انسانیم ماهمه خواهان زندگیم ( زندگی مسالمت آمیز ، شاد ، رفاه و خوشبختی )، ماهمه انسانیم ماهمه آزادیم ( ما همه آزادیم هر آنچه می خواهیم را باور کنیم).
اهمیت روزهای جهانی
جریان سوم شهروندی به عنوان جریان انسان گرای شهروندی اهمیت بسیاری به روزهای جهانی می دهد و روزهای جهانی را اساساً ابزاری قدرتمند برای گسترش آگاهی و آموزش عموم شهروندان در مورد مسائل بهداشتی، اجتماعی یا سیاسی و یا به عنوان جشن دستاوردهای بشردوستانه در نظر می گیرد و مناسبت‌های مختلفی از سوی سازمان ملل را برای افزایش آگاهی و گسترش دانش در مورد یک موضوع جهانی یا موضوعی که بر بخش وسیعی از مردم در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد ، می داند و روزهای جهانی را فرصتی برای آموزش عموم مردم در مورد موضوعات مهم، بسیج منابع و اراده سیاسی برای رسیدگی به مشکلات جهانی و جشن گرفتن و ترویج دستاوردهای انسانی مورد اهتمام قرار می دهد تا علاوه بر دولت‌ها، بخش‌های جامعه مدنی و خصوصی، مؤسسات آموزشی و شهروندان به طور کلی، روز جهانی را نقطه شروعی برای فعالیتهای آگاهی‌بخش در مورد موضوع و اهداف آن روز قرار دهند.
حقوق زبانی و شناسایی چند فرهنگی
جریان سوم شهروندی که مبانی فکری خود را بر اساس مکتب انسان گرای ،شهروندی ، آزادی و اسناد بین المللی حقوق بشر می داند باهدف کمک به حفظ تنوع فرهنگی و زبانی و چندزبانگی باور به چند فرهنگی و حقوق زبانی برابر همه شهروندان دارد ،حق برابری عادلانه زبانی و تصحیح عدم توازن‌های زبانی به‌عنوان عامل محوری در احترام و تضمین همه‌جانبه حقوق بشر و شهروندی شهروندان ایرانی به‌موجب اصول ۱۵، ۱۹، ۲۲ و ۲۳ قانون اساسی، میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، اعلامیه جهانی حقوق زبانی، میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کنوانسیون حقوق کودک و اعلامیه حقوق اشخاص متعلق به اقلیت‌های ملی یا قومی، دینی و زبانی می داند.
جریان سوم شهروندی حق به رسمیت شناخته شدن شخص به‌عنوان عضوی از یک جمعیت زبانی، حق شخص برای استفاده از زبان خود در مکان‌های خصوصی و عمومی، حق شخص برای استفاده از نام خود، حق شخص برای ایجاد مناسبات و پیوند با دیگر اعضای جمعیت زبانی مبدأ خود، حق شخص برای حفظ و گسترش فرهنگ خود ،حق گروههای زبانی برای آموخته شدن زبان و فرهنگشان، حق گروههای زبانی برای دستیابی به خدمات فرهنگی، حق گروههای زبانی برای برخورداری از بودجه ملی برای تأسیس فرهنگستان و ترویج و نشر زبان، حق گروههای زبانی برای حضور برابر زبان و فرهنگ‌هایشان در رسانه‌های ارتباطی، حق گروههای زبانی در دریافت توجه و اعتناء نهادهای حکومتی و در روابط اجتماعی-اقتصادی تهیه‌شده به زبان خود ،حق تدریس و آموزش ادبیات زبان‌های محلی و قومی درمدارس ودانشگاه‌های کشور،حق دانش آموزان و دانشجویان گروههای زبانی برای آموختن زبان و فرهنگشان، حق دانش آموزان و دانشجویان گروههای زبانی برای دستیابی به خدمات فرهنگی، حق دانش آموزان و دانشجویان گروههای زبانی برای حضور برابر زبان و فرهنگ‌هایشان در نظام آموزشی، حق دانش آموزان و دانشجویان گروههای زبانی در دریافت توجه و اعتناء نظام آموزشی را از حقوق زبانی شهروندان می داند.
نه به خشونت
نه به خشونت ،روش کنشگری مدنی مسالمت آمیز ،خشونت پرهیز ، آگاهانه ،ارادی ،معنادار و هدفمندی که مورد توجه کنشگران برای تغییر وضعیت موجود با ده ها شیوه عملی جریان سوم شهروندی برای دستیابی به اهداف می باشد.
جریان سوم شهروندی بر این باور است که راهکارهای نه به خشونت متنوع و کاربردی هستند که بنا به شرایط و اوضاع واحوال موجود مورد استفاده کنشگران تغییرخواه قرار می گیرد از سکوت ، اعتصابات صنفی ، اعتراض مدنی ،تجمع مدنی ، تحصن مدنی ، تظاهرات و راهپیمایی ،عدم استقبال از مسئولان ،تحریم کالاها ، سخنرانی های عمومی تا کنشگری در فضای مجازی به شیوه های جمع آوری امضاء ،هشتگ در شبکه های اجتماعی ،توئیت ،ريتوييت ، کامنت ،لایک و پروفایل هماهنگ را شامل می شود.
جریان سوم شهروندی کنشگری نه به خشونت را روشی می داند که به وسیله آن کنشگران که انفعال و تسلیم را نپذیرفته و کنشگری را ضروری می دانند ، می توانند کنشگری مدنی بدون خشونت خود را با انتخاب یکی از ده ها روش آن انجام دهند.
تغییر نظام اموزشی و پرورشی
جریان سوم شهروندی ،جریان مدنی خواهان تغییر نظام اموزشی و پرورشی کنونی برای پرورش انسان جدید و شهروندان توسعه یافته و پویای آگاه به حقوق و تکالیف شهروندی و نسلی باور به شهروند بودن دارد بنابراین باید حقوق بشر و شهروندی را در کتاب‌های درسی به دانش‌آموزان آموزش داده و براساس این مفاهیم پرورش داده شوند تا دانش آموزان ضمن آشنایی با حقوق بشر و شهروندی،انتقال این آموزش‌ها،ارتقای سطح روحیه شهروندباوری ، قانونمداری و رعایت حقوق دیگران ، نسلی از شهروندان توسعه یافته ایرانی پرورش داده می شوند که زمینه رشد و توسعه همه جانبه کشور ،رعایت، تضمین، حمایت و اجرای حقوق بشر و شهروندی، تحقق آزادی‌ها ،حاکمیت قانون ،دموکراسی ،تقویت و توسعه فرهنگ حقوق شهروندی ، تحکیم روابط مسالمت آمیز و برابری ، نفی تبعیض و تعصب ، گسترش فرهنگ انسان دوستی و قانونمداری گردند.
بازنگری همه جانبه قانون اساسی
جریان سوم شهروندی ،جریان تغییر است که باور به بازنگری همه جانبه قانون اساسی برای گذراز قانون اساسی معمولی به قانون اساسی شایسته که بر مبنای آموزه های حقوق بشرو شهروندی ، آزاديهای بنیادین، حاکمیت شهروندان، قانونمداری، انصاف ،عدالت ،برابری ،صلح پایدار و همزیستی جهانی عادلانه دانسته که حقوق و آزادی ها و ارزش های انسانی شهروندان ایرانی بدون توجیه و تفسیر به رسمیت شناخته شده واقدامات و تصمیمات نهادهای حاکمیت و مقامات بطور شفاف منطبق با حقوق بشر و شهروندی می داند که بدین جهت دراین بازنگری باید اصولی از قانون اساسی معمولی کنونی اصلاح و برخی حذف و اصول جدید به این سند عالی الحاق گردد.
تبعیض مثبت
جریان سوم شهروندی ،جریان مدنی تغییر که خواهان تبعیض مثبت نسبت به زنان ، کارگران، معلمان، دانشجویان ، جوانان ، اقوام ، اقلیت‌های مذهبی و دینی و دیگر گروه های حاشیه ای به جهت اهمیت ویژه ای که برای شناسایی و دستیابی به حقوق این گروه ها دارد تا با این تبعیض مثبت این گروه های اجتماعی که طی چندین دهه حقوق آنها مورد توجه قرار نگرفته بود با دیگر شهروندان برابر شوند.
حکمرانی خوب
جریان سوم شهروندی برخلاف ویژگی های حکمرانی غیردموکراتیک و استبدادی ، تبعیض آمیز و نابرابر ، بی اعتنا به حقوق بشر و آزادی ها شهروندان و جنگ و نزاع در روابط خارجی جریان های اسلامگرا ، ناسیونالیسم و کمونیسم باور به حکمرانی خوب دموکراسی خواه ،آزادی گرایانه ، برابری خواه، توسعه اقتصادی و رفاه ، متعهد به احترام و تضمین حقوق و آزادی های شهروندان ،پرورش انسان جدید و صلح طلب و داشتن روابط مسالمت آمیز با کشورها و تعامل با نظام بین الملل است.
سازمان های مردم نهاد：
جریان سوم شهروندی ، جریان فکری_فرهنگی انسان گرای شهروندی که با محوریت انسان و شهروند و برمبنای آموزه‌های حقوق بشر و شهروندی، آزادیهای اساسی و معیارهای انتخابات شفاف _ آزاد و عادلانه به‌عنوان سومین جریان فکری به‌موازات جریان فکری «اسلامگرا» که با محور دین و مذهب و تاریخ ۱۴۰۰ ساله و جریان فکری «ناسیونالیسم» با محور نژاد و زبان و تاریخ باستان و جریان فکری کمونیستی با محوریت ماتریالیسم تاریخی، طبقه کارگر، مبارزه طبقاتی و مالکیت اشتراکی بنیانگذاری گردید.